دانشجوی کارشناسی ارشد، مدیریت و کنترل بیابان، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران.
چکیده
در سالیان اخیر گرمایش جهانی سایه سنگین خود را بر کره‌ی زمین گسترده و پیامدهای آن در قالب پدیده‌های متعددی مانند تغییرات اقلیمی، افزایش دما، کاهش بارش‌های جوی و در نتیجه خشکسالی‌های گسترده و مداوم، نمود پیدا کرده است. در چنین شرایطی، توجه به منابع آبی و حفظ این گنجینه حیاتی، بیش از هر زمان دیگری ضرورت می‌یابد و اهمیت آن دوچندان می‌شود. آب‌های سطحی، رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و تالاب‌ها به‌عنوان شریان‌های حیاتی، نقشی انکارناپذیر و بی‌بدیل در حفظ تعادل اکوسیستم‌ها، تأمین آب آشامیدنی شهرها و روستاها، آبیاری مزارع کشاورزی و تأمین آب موردنیاز صنایع ایفا می‌کنند. اما متأسفانه در حال حاضر، حفاظت از این منابع ارزشمند و حیاتی بسیار چالش‌برانگیز شده است. کاهش شدید بارش‌های جوی، خشکسالی‌های پی‌درپی و افزایش تبخیر آب در اثر گرمایش بیش از حد کره‌ی زمین، حیات رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و تالاب‌های کشور را به‌شدت به خطر انداخته است. پدیده بیابان‌زایی، یکی دیگر از پیامدهای ویرانگر گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی، ریشه در تخریب خاک‌ها، چرای بی‌رویه دام‌ها و بهره‌برداری بی‌ملاحظه و نادرست از منابع‌طبیعی دارد. این پدیده نه‌تنها زیبایی‌های طبیعی و تنوع زیستی سرزمینمان را به مخاطره می‌اندازد، بلکه معیشت جوامع محلی و امنیت غذایی کشور را نیز تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. خشک‌شدن تدریجی دریاچه‌ها و افزایش گردوغبار ناشی از آن، یکی از چالش‌های جدی پیش روی کشور است که باید با برنامه‌ریزی درست و اقدامات مؤثر با آن مقابله کرد. مسئولیت خطیر حفظ منابع آبی و جلوگیری از گسترش بیشتر بیابان‌ها و مقابله با بیابان‌زایی، بر دوش تک‌تک افراد جامعه است. آن‌ها به‌عنوان متولیان واقعی حفظ محیط‌زیست و منابع‌طبیعی، وظیفه دارند با آگاهی‌رسانی به جامعه، ترویج فرهنگ صرفه‌جویی و مصرف بهینه آب، حمایت از طرح‌های بیابان‌زدایی و توسعه کشاورزی پایدار، در مسیر احیای این گنجینه‌های ارزشمند گام بردارند. باید به‌خاطر داشته باشیم که آینده آب، آینده حیات است. حفظ این ثروت ملی، وظیفه‌ای همگانی است که باید با جدیت، تعهد و پایداری انجام شود. با هم برای نجات حیات، برای حفظ منابع آبی و برای آیندگان تلاش کنیم. با اتحاد، همدلی و تلاش مستمر می‌توانیم مانع از تشدید بحران آب و گسترش بیابان‌ها در سرزمینمان شویم و آینده‌ای سرسبز و پربار را برای نسل‌های آینده رقم بزنیم.
)